ماهیت شهود و ویژگی‌های آن در معرفت‏شناسی کانت

author

Abstract:

فلسفه کانت بر تمایز میان دو قوه شناخت، یعنی شهود و تفکر یا حس و فهم استوار است. این دو قوه برای معرفت ضروری‌اند و هیچ یک را نمی‌توان به دیگری تحویل کرد. از این دو قوه، شهود اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا محتوای معرفت درنهایت از طریق آن حاصل می‎شود و عینیت معرفت از رهگذر آن ممکن می‌گردد. کانت برای شهود به دو ویژگی تفرد و بی‌واسطگی اشاره می‌کند و آنها را در مقابل دو ویژگی کلیت و با واسطگی مفاهیم قرار می‎دهد. کانت‏پژوهان در خصوص معنا و اهمیت این ویژگی‎ها و نسبت آنها با یکدیگر قرائت‎های متفاوتی دارند. در این مقاله پس از بیان معنای شهود و ویژگی‌های آن بر اساس نظریه معرفت کانت، قرائت‌های متفاوت در خصوص نسبت این ویژگی‎ها مورد بررسی و نقد قرار می‎گیرد و در پایان به نظر مختار نویسنده اشاره می‌شود. * این مقاله با حمایت دانشگاه بین‏المللی امام خمینی€ و از طرح تحقیقاتی دوره فرصت مطالعاتی در دانشگاه تگزاس در آستین امریکا استخراج شده است. نویسنده بر خود لازم می‌داند از مسئولان هر دو دانشگاه، به‎ویژه پرفسور ایان پروپس و پرفسور دیوید سوسا، استادان محترم گروه فلسفه دانشگاه تگزاس تشکر نماید.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر «شهود» در ساختار معرفتی کانت

این مقاله در تحلیل یکی از بنیادی‌‌ترین مفاهیم فلسفه‌ی کانت،  یعنی «شهود» است. «شهود» زیرساخت اندیشه‌ی کانت است. تحلیل کارکرد و روابط و تعامل آن با «فاهمه» و معنای شهود و انواع آن در این مقاله مطرح شده است. آن‌چه از آثار کانت به دست می‌آید این است که «شهود» اساس اندیشه‌ی کانت و مقدم بر فاهمه است و با تکیه بر آن است می‌توان علوم تجربی را در برابر شک‌گرایی «هیوم» مقاوم، نجات داد.

full text

ملاحظة شهود در آثار هنری و مقایسه با مفهوم آن در نقد عقل محض کانت

چکیده کشف و شهود از گواراترین و رازآمیزترین جلوه‌های حیات دینی بشر است. بازشناسی ماهیت و سرشت آن، ارزش معرفتی، سنجه‌های تشخیص سره از ناسره در میان انبوه دعاوی، باعث دلمشغولی بسیاری از اندیشمندان و خردورزان شده است. اثر هنری با ریشه گرفتن از شهود استعلایی و حسی هنرمند از یکسو و درک آن از سوی مخاطب، جاودان و یگانه می‌شود. «شهود»، حقیقت ذهن هنرمند و در نهایت حقیقت اثر هنری را آشکار می‌سازد. مبحث ...

full text

بررسی تحلیلی مسأله شهود عقلی در کانت و فیشته

یوهان گوتلیب فیشته مدعی بود تنها کسی است که روح فلسفه کانت را دریافته و به آن وفادار است. با این حال در برخی از اساسی‌ترین مسائل، موضع او، در ظاهر، مخالف با کانت به نظر می‌رسید؛ به همین دلیل با نقدهای جدی مواجه شد. از جمله، امکان«شهود عقلی» برای انسان که کانت آن را انکار می‌کند اما فیشته بنیاد آگاهی می‌داند و تصریح می‌کند که بدون شهود عقلی امکان حصول آگاهی برای انسان منتفی است. فیشته از یک سو ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 72

pages  147- 196

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023